Diz eklemi, femur ve tibia kemiklerinden oluşmaktadır. Ön çapraz bağ, dizin sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlayan dört önemli bağdan biridir. Genellikle spor yapan kişilerde ön çapraz bağ yaralanmaları görülür. Bacak ve uyluk kemiği arasındaki dokuların hasar görmesi durumudur.
Ön ve arka çapraz bağ, diz yapısı açısından kritik öneme sahiptir. Gün içerisinde diz ekleminin fonksiyonel açıdan düzgün çalışmasını sağlar. Çapraz şeklinde bulunan bağlar sayesinde ileri ve geriye doğru hareket edebilir.
Ön Çapraz Bağ Yaralanması Nedir?
Zemin üzerinde sabit bir şekilde duran diz eklemi dönmesiyle meydana gelir. Ön çapraz bağ yaralanmaları büyük oranda spor aktiviteleri esnasında yaşanır. Ender olarak düşme, trafik kazası gibi travmatik olaylar neticesinde de bağ zedelenmeleri görülebilir.
Dize yönelik olarak kuvvet uygulanması ön çapraz bağ yaralanmasına sebep olur. Bununla beraber diz ekleminin ani hareketle dönmesi de olumsuz yönde etkiler. Futbol, kayak ve benzeri faaliyetler de bağ yırtılması oluşturur.
Hastalarda şiddetli ağrı ve eylemlerde kısıtlama gibi belirtiler görülür. Ortopedi ve travmatoloji alanında uzman hekimler tarafından teşhis edilir. Erken dönemde müdahale, ön çapraz bağ zedelenmelerini iyileştirme noktasında oldukça önemlidir.
Ön Çapraz Bağın Koptuğunu Nasıl Anlarız?
Diz eklemi rahatsızlıkları içerisinde ani gelişen bir türdür. Ön çapraz bağ yaralanması, hastalar tarafından yaşanan belirtiler sonucunda kendini belli eder. Zedelenme esnasında boşluğa basma hissi ve bunu takip eden ağrı yaşanır. Ek olarak diz eklemi bölgesinde şişlik görülür.
Gün içerisinde hareket sınırlaması, ön çapraz bağ yaralanmaları sonrasında görülebilir. Özellikle ayak üzerinde durma ve adım atarken hissedilir. Diz ekleminden bazı seslerin duyulması ve uyuşukluk hissi yaşanır.
Bazı hastalarda ise diz eklemindeki ağrı ve şişlik belirtilerinde kısa süreliğine bir iyileşme görülür. Ancak en ufak bir harekette tekrarladığı gözlemlenir. Bu sebeple ön çapraz bağ ve çevresindeki dokuların tedavisi ihmal edilmemelidir. Aksi takdirde diz eklemlerindeki bozulmalar, zaman içerisinde artacaktır.
Ön Çapraz Bağ Yaralanmaları Tedavisi
Hastalara genellikle cerrahi tekniklerle tedavi planı oluşturulur. Kişilerin yaşı ve sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Röntgen, manyetik rezonans ve diğer radyolojik tekniklerle doğru teşhis elde edilir. Yaralanmanın boyutu detaylı olarak anlaşıldıktan sonra hastaya uygun tedavi planı oluşturulur. Gençlik çağında ve aktif olarak spor yapan hastalar, ön çapraz bağ ameliyatıyla iyileşmektedir.
Artroskopik yani kapalı cerrahi yöntem ile zedelenen ön çapraz bağı eski haline getirilmesi amaçlanır. 1-2 cm ölçülerinde kesi yardımıyla işlemler gerçekleştirilir. Operasyonun temel hedefi, eklemdeki boşluk hissini yok etmektir. Bu sayede hastanın spor yaşantısına sağlıklı bir şekilde devam etmesi sağlanır.
Fakat yaş itibariyle cerrahi operasyona uygun olmayan hastalarla karşılaşılır. Ortopedi ve travmatoloji uzmanının kapsamlı tetkikleri sonucunda tedavi planı netleştirilir.
Ön çapraz bağ yaralanmaları için fizik tedavi, bandaj ve buz uygulaması gibi cerrahi dışı tekniklere başvurulabilir. Fizik tedavi uygulamaları ile şişlik ve ağrı en az seviyeye indirilir. Ayrıca kasların güç kazanımıyla beraber hareket alanı genişler. Ek olarak kişinin kaza öncesindeki direnci ve kuvveti düzelir.
