Bebeklerin omurgasının gelişirken düzgün kapanmadığı doğumsal bir rahatsızlıktır. Bu durum, sinirlerin omuriliğin dışında bulunabileceği ve bazen sinir hasarına yol açabileceği anlamına gelir. Spina bifida hastalığı, doğum öncesi dönemde folik asit eksikliği gibi çeşitli faktörlere bağlı olabilir. Bireyin yaşam boyu fiziksel, nörolojik zorluklarla mücadele etmesine neden olabilir.
Spina Bifida Hastalığı Belirtileri
Temel belirtisi, omurgada bir veya daha fazla bölgede ortaya çıkan bir açıklıktır. Bu açıklık, omuriliği dış ortama açık hale getirebilir veya omurilik zarının dışarıya doğru sarkmasına neden olabilir. Spina bifida hastalığı, omurilik ve beyin arasındaki iletişimde sorunlara yol açabilir.
Bu, çocuğun vücudunun alt kısmında kontrol kaybına veya duyu kaybına neden olabilir. Ayrıca, bacaklarda güçsüzlük veya felç gibi sorunlar da ortaya çıkabilir. Bazı vakalarda, beyin ve omurilik çevresinde sıvı birikimi olabilir. Bu durum hidrosefali olarak adlandırılır.
Baş çevresinde artış, baş ağrısı, bulantı ve kusma gibi belirtilere neden olabilir. Omurilikteki hasar nedeniyle, çocuklarda mesane ve bağırsak işlevlerinde sorunlar ortaya çıkabilir. İdrar kaçırma veya idrar yapma güçlüğü gibi belirtiler görülebilir. Çocuğun duyu işlevlerini etkileyebilir.
Bu, cilt üzerinde duyu kaybı veya aşırı duyarlılık şeklinde ortaya çıkabilir. Bazı vakalarda, bacaklarda veya ayaklarda şekil bozuklukları gibi fiziksel anomaliler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler hastalığın yaygın belirtileridir. Ancak her vakada farklılık gösterebilir. Bazı vakalarda spina bifida hastalığı belirtileri daha hafif veya daha ciddi olabilir. Hastalığın doğru teşhisi ve yönetimi için bir çocuk doktoruna veya nöroloji uzmanına danışılması önemlidir.
Spina Bifida Hastalığı Risk Faktörleri
Gebelik öncesi ve gebelik sırasında yeterli folik asit alımı, riski azaltabilir. Bu nedenle, folik asit takviyesi alımı önerilmektedir. Aile öyküsü olan ailelerde daha sık görülebilir. Ancak, durumun tam olarak nasıl geçtiği anlaşılamamıştır. Gebelik sırasında yetersiz beslenme, bebekte nöral tüp defektleri riskini artırabilir. Dengeli bir diyetin önemi büyüktür. Gebelik sırasında bazı ilaçlar, özellikle antikonvülsanlar gibi, nöral tüp defektleri riskini artırabilir. Anne adayının gebelik sırasında şeker hastalığı varsa, bebekte spina bifida hastalığı riski artabilir.
Bazı çevresel faktörler, özellikle yüksek seviyelerde cıva veya kurşun gibi toksinler, riski artırabilir. Anne adayının gebelik sırasında obez olması, riski artırabilir. Gebelik sırasında aşırı sıcak suya maruz kalmak gibi aşırı ısınma durumları, riski artırabilir. Bu faktörler, riski artırabilir. Ancak kesin bir neden belirlemek zor olabilir. Çünkü durumun gelişimi genellikle birkaç farklı faktörün bir araya gelmesiyle ilişkilidir. Hamilelik öncesinde ve sırasında sağlıklı yaşam tarzı seçimleri ve doktor önerilerine uyulması önemlidir. Bu spina bifida hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Spina Bifida Hastalığı Tedavi Yöntemleri
Hastalığın ciddiyetine bağlı olarak, doğum öncesi veya doğum sonrası dönemde cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi işlem, omurilik ve beyin omurilik sıvısını korumak, sinirleri düzeltmek ve omurga kusurlarını düzeltmek için yapılır.
Fizik tedavi, spina bifida hastalığı ile ilişkili olan kas zayıflığı ve diğer motor beceri sorunlarını yönetmeye yardımcı olur. Fizyoterapist, bireyin güçlenmesi, esnekliği arttırması için egzersiz programları tasarlar.
Tedavide rehabilitasyon önemli bir rol oynar. Bu süreç, bireyin bağımsızlığını artırmak, günlük yaşam becerilerini geliştirmek ve topluma uyum sağlamak için destek sağlar. Ortezler, hastalık ile ilişkili olan hareket kısıtlamalarını hafifletmek ve stabilite sağlamak için kullanılır.
Örneğin, ayak bileği ortezleri yürüme denge sorunlarını düzeltebilir. Hastalık, bireyin psikososyal sağlığını etkileyebilir. Bu nedenle, eğitim ve psikososyal destek, hastalıkla başa çıkmaya ve yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir. Bazı durumlarda, semptomları yönetmek için ilaçlar kullanılabilir. Örn; idrar yolu enfeksiyonu gibi komplikasyonları önlemek için antibiyotik reçete edilir.
Şiddetli vakalarda, fetal cerrahi veya diğer doğum öncesi müdahaleler gerekebilir. Bu müdahaleler, bebeğin omurgasını kapatmak veya omurilikteki hasarı en aza indirmek için yapılabilir. Her bireyin spina bifida hastalığı ile başa çıkma süreci benzersizdir. Tedavi planı genellikle bireysel ihtiyaçlara göre uyarlanır. Tedavi genellikle bir multidisipliner ekibin işbirliğiyle yürütülür ve uzun vadeli bakım ve takibi içerir.
